Таърихи таъсиси факултет
Таърихи мавҷудияти факултети филологияи русӣ бо таъсиси донишгоҳи давлатии Тоҷикистон дар соли 1948 зич алоқаманд аст. Соли аввали таҳсил дар бинои Институти педагогии Душанбе ба номи Т.Г. Шевченко (ҳоло донишгоҳи давлатии педагогии Тоҷикистон ба номи С. Айнӣ) баргузор гардид. Дар ду соли аввал дар донишгоҳ ҳамагӣ 240 донишҷӯ таҳсил мекарданд.
Қариб тамоми ҳайати омӯзгорони факултети таърихӣ-филологӣ бо мутахассисони рус пур карда шуданд. Бо ҳисси эҳтироми амиқ ва эҳтиром олимонро номбар кардан мумкин аст: Астахов Владимир Гаврилович, Горбачевский Антон Антонович, Молчагин Юрий Александрович, Филипповская Ирина Алексеевна, Нечаева Ираида Петровна, Яков Ильич Гордон, Асю Григорьевна Гордон, Милявский Борис Львович ва бисер дигарон.
Яке аз аввалин деканони факултет Владимир Гаврилович Астахов иштирокчии ҷанги Бузурги Ватанӣ буд, ки худро ба тайер кардани кадрҳои ҷавон омӯзгорони забон ва адабиети русӣ бахшид. Дар давраи мавҷудияти факултет деканони он Петрушков В. С., Додихудоев Р. Х., Володина В. А., Молчагин А. А., Горбачевский А. А., Ушаковский В. С., Ефимов В. В., Нагзибекова М. Б., Муҳамметов Г. Б. буданд.
Факултети забон ва адабиети русӣ дар донишгоҳ то соли 1996 вуҷуд дошт ва дар робита ба кушодани донишгоҳи русӣ-тоҷикӣ (славянӣ) (РТСУ) ба шуъбаи забон ва адабиети русии факултети филология табдил дода шуд. Моҳи сентябри соли 2007 дар донишгоҳи давлатии Миллии Тоҷикистон (ТГНУ) дар заминаи шуъбаи забон ва адабиети русии факултети филология, кафедраи филологияи русӣ ва кафедраи байнифаковии забони русӣ факултети забон ва адабиети русӣ дубора ташкил карда шуд. То Соли 2015 онро доктори илмҳои филологӣ, профессор Нагзибекова М. Б. роҳбарӣ мекард. Соли 2015 факултети забон ва адабиети русӣ ба факултети филологияи русӣ табдил дода шуд. Аз Соли 2015 То 2023 факултетро доктори илмҳои педагогӣ, профессор Муҳаммадов Г. Б. роҳбарӣ мекард. Аз Соли 2023 то имрӯз декани факултет номзади илмҳои филологӣ, дотсенти Икромзода Х. И. мебошад.
Сохтори факултет
Фаъолияти таълимии факултети филологияи русӣ ба тайер кардани мутахассисони баландихтисос дар соҳаҳои фаъолияти касбӣ, ба монанди забон ва адабиети русӣ, инчунин назария ва амалияи тарҷума равона карда шудааст.
Кафедраи забоншиносии умумӣ ва типологияи муқоисавӣ:
Кафедраи адабиети ҷаҳонӣ:
Кафедраи тарҷума ва муоширати байнифарҳангӣ:
Кафедраи методикаи таълими забони русӣ ва адабиет:
Кафедраи забони русӣ барои факултетҳои ғайрифилологӣ:
Дар назди факултет кабинетҳои таълимӣ-методӣ, лингафонӣ ва маркази русӣ фаъолият мекунанд.
Фаъолияти таълимӣ
Фаъолияти таълимии факултети филологияи русӣ ба тайер кардани мутахассисони баландихтисос дар соҳаҳои фаъолияти касбӣ, ба монанди забон ва адабиети русӣ, инчунин назария ва амалияи тарҷума равона карда шудаас:
Аз соли 2011 факултет дар доираи системаи дуқабатаи таҳсилоти олӣ, ки тайерии:
бакалаврҳо аз рӯи самтҳои забони русӣ ва адабиет дар мактаби миллӣ;
бакалаврҳо аз рӯи самти Назария ва амалияи тарҷума (русӣ-тоҷикӣ, тоҷикӣ-русӣ);
бакалаврҳо аз рӯи самти забони Хориҷӣ (бо нишон додани забон);
магистрҳо аз рӯи барномаи забони русӣ ва адабиет дар мактаби миллӣ.
Назария ва амалияи тарҷума.
Илова бар ин, факултет кадрҳои илмии баландихтисосро дар доираи докторантура (PhD) аз рӯи ихтисоси 6Д011800 забон ва адабиети Русӣ тайер мекунад.
Шакли хатмии таълими факултет фосилавӣ ихтисосҳо дорад:
“Забони русӣ ва адабиет дар мактаби миллӣ”;
Фаъолияти илмӣ-тадқиқотӣ
Корҳои илмӣ-тадқиқотии донишҷӯени факултети филологияи русӣ қисми таркибии раванди таълим мебошанд ва идомаи мантиқии онро ташкил медиҳанд. Самтҳои асосии он омода кардани рефератҳо, корҳои курсӣ ва хатми тахассусӣ, иҷрои тадқиқоти бакалаврӣ ва магистрӣ, иштирок дар конфронсҳои донишҷӯени сатҳи гуногун (дар дохили донишгоҳ, байнидонишгоҳӣ, ҷумҳуриявӣ), инчунин дар олимпиадаҳо ва озмунҳо аз рӯи ихтисос мебошанд. Бозиҳои тиҷоратие, ки аз ҷониби омӯзгорони факултет бо мақсади ташаккули салоҳиятҳои касбии донишҷӯен ташкил карда мешаванд, ҷойгоҳи муҳимро ишғол мекунанд.
Ҳар сол донишҷӯени факултет дар чорабиниҳои анъанавии илмӣ, ба монанди “«Ҳафтаи забони русӣ» ва конференсияи апрелии дохилиуниверситетӣ иштирок мекунанд. Донишҷӯени фаъолтарин ба олимпиадаҳои байналмилалӣ ва ҷумҳуриявӣ омодагӣ мегиранд, ки дар он ҷо мунтазам ҷоиза мегиранд. Дар заминаи факултет доираи васеи чорабиниҳои илмӣ-методӣ гузаронида мешаванд: дарсҳои кушод барои омӯзгорони мактабҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, мизҳои мудаввари мавзӯъӣ, намоишгоҳҳо-презентатсияҳо бахшида ба забонҳои кишварҳои ИДМ, аз ҷумла забони тоҷикӣ.
Ба гузаронидани мактабҳои зимистона ва Тобистонаи русистика, ки барои омӯзгорони забони русӣ ва адабиети донишгоҳҳо ва муассисаҳои таҳсилоти умумии ҷумҳурӣ пешбинӣ шудаанд, диққати махсус дода мешавад. Дар тӯли солҳои кории онҳо зиеда аз 250 омӯзгор ва омӯзгорон шунавандагони ин барномаҳо шуданд ва сертификатҳои дахлдор гирифтанд. Факултет ташкилкунандаи конфронсҳо ва форумҳои байналмилалӣ мебошад, ки дар онҳо олимони пешбари Русия ва кишварҳои ИДМ иштирок мекунанд. Омӯзгорони факултет фаъолияти фаъоли илмӣ-тадқиқотӣ доранд, монографияҳо, китобҳои дарсӣ, дастурҳои таълимӣ-методӣ ва мақолаҳои илмӣ нашр мекунанд, ки ба баланд бардоштани сифати раванди таълим ва кори илмии донишҷӯен мусоидат мекунанд.
Фаъолияти байналмилалӣ
Ҳайати профессорон ва омӯзгорони факултети филологияи русӣ бо марказҳои пешрафтаи таълимӣ ва илмӣ робитаҳои зичи илмӣ ва касбӣ доранд. Дар байни онҳо ҳамаи муассисаҳои таҳсилоти олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистон Русия, Намояндагии Россотрудничество дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, донишгоҳи давлатии Москва Ба Номи М. В. Ломоносов, донишгоҳи давлатии лингвистикии Москва (МДЛУ), донишгоҳи давлатии педагогии Санкт-Петербург Ба номи А. И. Герцен, факултаи баланд бардоштани ихтисоси донишгоҳи Дӯстии халқҳои Русия (РУДН) Ассотсиатсияи байналмилалии муаллимони забон ва адабиёти рус (МАПРЯЛ), Ассотсиатсияи русии муаллимони забон ва адабиёти рус (РОПРЯЛ), Фонди «Русский мир», Хонаи Россия дар хориҷа ба номи А. И. Солженицын, Донишгоҳи давлатии педагогии Тула ба номи Л. Н. Толстой ва ғайраҳо.
